Rudzki Klub Sportowy
Sport stanowił w Rudzie nieodłączny element życia. Oprócz wyścigów konnych Rudzianie chętnie uczestniczyli w różnych formach aktywności fizycznej. Znaczące zasługi w propagowaniu kultury fizycznej w okresie przedwojennym, poczynając od roku 1905, lub jak inni liczą od 1907 r. miało Towarzystwo Gimnastyczne SOKÓŁ, które swoją działalność prowadziło w oparciu o tzw. gniazda. Na terenie Łodzi i najbliższych okolic było siedem gniazd. W Rudzie Pabianickiej działało gniazdo VII. Najwybitniejszym chyba działaczem Sokoła na terenie Łodzi był Antoni Lindner (1886 – 1964). Po wojnie mieszkał w Rudzie przy ulicy Altanowej i z zamiłowania zajmował się hodowlą kwiatów.
Od 1924 roku życie sportowe Rudy skupiało się w Rudzkim Klubie Sportowym (RKS), założonym przez grupę młodych ludzi uprawiających sport, a zwłaszcza piłkę nożna, gry sportowe i konkurencje lekkoatletyczne. W 1936 roku przy Klubie istniały sekcje piłki nożnej, ping-pongowa oraz szachowa. Wcześniej powstały sekcje kolarska męska i żeńska oraz sekcja lekkoatletyczna. Sportowcy z tych sekcji zdobyli wiele nagród i dyplomów.
Wybuch II Wojny Światowej nie przeszkodził Rudzianom w uprawianiu różnych form aktywności fizycznej.
Najpopularniejsza była oczywiście piłka nożna. Po ustaniu działań wojennych, w październiku 1939 roku, zespół juniorów RKS Ruda rozpoczął treningi na boisku przy ul. Rudzkiej. Po przejęciu boiska przez władze niemieckie zespoły piłkarskie RKS-u przeniosły treningi na pobliskie łąki w okolicach lasku „Cichego”. Wiosną 1940 r. zawiązane w międzyczasie drużyny seniorów RKS i pozostałe zespoły młodzieżowe trenowały i rozgrywały konspiracyjne mecze na placu w pobliżu lotniska Lublinek przy ul. Garapicha. Działalność konspiracyjna piłkarzy RKS trwała do września 1944 r.
Po zakończeniu wojny, RKS kontynuował swoją działalność. Pierwsze powojenne piłkarskie boisko RKS znajdowało się pod lotniskiem, miedzy ul. Dubois a łąkami Piecha. Później wybudowano stadion przy ul. Rudzkiej. Od lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku znakomite wyniki sportowe osiągają młodzi lekkoatleci. Świadczą o tym medale zdobywane przez nich na wysokiej rangi imprezach sportowych. W Mistrzostwach Polski wszystkich kategorii wiekowych sportowcy z RKS zdobyli ogółem 110 medali.
(FOTO ze zbiorów Maryli Pratesi)
Sportowcy z Rudy Pabianickiej
Od samego początku istnienia RKS rudzcy sportowcy odnotowywali wiele sukcesów. W 1925 r. odbył się rowerowy rajd dookoła Polski. Tego niebagatelnego jak na owe czasy wyczynu dokonało dwóch rudzkich kolarzy, Marian Godos i Stanisław Stroiński. Po wojnie, na przełomie lat 40-tych i 50-tych znanym kolarzem był Lucjan Pietraszewski, uczestnik Wyścigu Pokoju.
Wspomniano już, że sekcja piłkarska RKS nie zawiesiła działalności mimo trwającej okupacji hitlerowskiej. Zespół piłkarski seniorów RKS w latach 1940 – 1944 tworzyli: Marian Bogusz, Józef Bogusz, Bolesław Młynarczyk, Jan Rytczak, Stefan Czerwiński, Jerzy Jabłoński, Jan Kmin, Zygmunt Cyrański, Stanisław Bienias, Marian Załuga, Marian Sobieraj, Eugeniusz Karwecki, Jan Pankowski, Jerzy Hankę, Edmund Włodarczyk, Mirosław Rakowiecki, Antoni Okrojek.
Wielu znanych sportowców wychowała sekcja bokserska RKS. Byli to między innymi: Wiesław Ksawery Rudkowski wicemistrz olimpijski i mistrz Europy. Największe sukcesy odniósł w wadze lekkośredniej, choć startował także w półśredniej i średniej. Dwukrotnie brał udział w Igrzyskach Olimpijskich. Podczas Olimpiady w Meksyku w 1968 r. wystąpił w wadze średniej i doszedł do ćwierćfinału, gdzie przegrał z Rosjaninem Kisielewem. Cztery lata później w Monachium w 1972 r. zdobył srebrny medal w wadze lekkośredniej. W drodze do finału wygrał m.in. z Kubańczykiem Rolandem Garbeyeem oraz z Peterem Tiepoldem z NRD. W finale przegrał stosunkiem 2:3 z reprezentantem RFN Dieterem Kottyschem.
Sekcja lekkoatletyczna działała w RKS od początku istnienia klubu. Tworząc ją wykorzystano naturalną skłonność młodzieży do aktywności fizycznej i ukierunkowano ją na konkretne dyscypliny sportowe. Oczywiście przed II Wojną nie było to łatwe, ponieważ brakowało sprzętu i odpowiedniego miejsca. Później przyszła okupacja i działalność sekcji trzeba było zawiesić. Ale to nie było przeszkodą, aby w RKS wykształcili się lekkoatleci osiągający znakomite wyniki w zawodach ogólnopolskich i światowych. Elżbieta Stachurska i Marcin Krzywański – te nazwiska mówią same za siebie. Zwieńczeniem ich ciężkiej pracy był udział w Igrzyskach Olimpijskich. Adam Kszczot oraz Sylwester Bednarek regularnie biorą udział w Mistrzostwach Europy i Świata. W 2009 roku, w Berlinie, Sylwester Bednarek zdobył brązowy medal w skoku wzwyż.
Ruda Pabianicka ma również własnego hokeistę i to nie byle jakiego, bo olimpijczyka z Sapporo. To Krzysztof Birula Białynicki, wielokrotny reprezentant Polski, a także hokeista klubów włoskich. Urodził się 15 sierpnia 1944 r. w Wilnie, jego rodzicami byli Witold i Irena Skarbek-Ważyńska. Ukończył XX Liceum Ogólnokształcącego (1962 r.) i Studium Nauczycielskie w Łodzi (1968 r., specjalności: nauczanie początkowe i wf). Był zawodnikiem sekcji hokejowej ŁKS Łódź, w latach 1962-1974. Trenowali go Władysław Król oraz Ryszard Filipiak. Grał we włoskich klubach: Cortina Dalia w latach 1975-1977, Goldmarket Milano w latach 1977-1978 i HC Brunico w sezonie 1978-1979. Miał świetne warunki fizyczne do uprawiania tej dyscypliny: 185 cm wzrostu, 93 kg wagi. Był indywidualnością, wyróżniał się świetną techniką, szybkością i umiejętnością wygrywania pojedynków z obrońcami bez ostrych starć.
(FOTO ze zbiorów Andrzeja Matusiaka)
Sporty wodne
Duży zbiornik wodny jakim są Stawy Stefańskiego, Staw Piecha oraz piękna dolina Neru pozwalają zaliczyć Rudę Pabianickę do miejsc przyjaznych miłośnikom „pluskania” – żeglarzom, kajakarzom i pływakom.
Przed wojną, z możliwości pływania po Stawach Stefańskiego korzystali rudzcy harcerze. W 1933 r. utworzono sekcję żeglarską, a harcerze sami gromadzili potrzebne do działania fundusze. Między innymi uzyskali zgodę na zbudowanie toru saneczkowego na Rudzkiej Górze, a także zajęli się produkcją i sprzedażą sanek. Drewno z tartaku przywozili rowerami. Z pozyskanych środków wybudowano pierwsze cztery kajaki, a na wydzierżawionej od pana Stefańskiego części nabrzeża powstała przystań.
Oprócz kajakarstwa, na rudzkim akwenie rozwijało się również pływanie i skoki do wody ze specjalnie wybudowanej wieży. 13 lipca 1927 r., prawdopodobnie na Stawach, jako największym zbiorniku wodnym w Łodzi, odbyły się Okręgowe zawody pływackie. Zawodnicy musieli pokonać dystans 1000 metrów.
W czasie okupacji niemieckiej, Polakom nie wolno było przebywać na terenach wokół Stawów, ani korzystać z kąpieliska. Możliwość uprawiania sportów wodnych w Rudzie zarezerwowana była tylko dla Niemców.
Po zakończeniu wojny, z przystani na Stawach Stefańskiego korzystał łódzki Klub Sportów Wodnych.
(FOTO ze zbiorów Zbigniewa Adamasa)
